اما در مورد سؤال دوم و سوم، باید گفت که ابتلای به سردرد ناشی از عوامل مختلفی است که گاهی بعضی از آن ها همزمان با هم وجود دارند و گاهی هم به تنهایی ایجاد سردرد می کنند. بعضی از این عوامل عبارتند از:

- سردردهای ناشی از افزایش فشار خون که معمولا در هنگام صبح که فرد از خواب بلند می شود ظاهر می شود و با گذشت چند ساعت کاهش می یابد;

- سردرد ناشی از بیماری چشم;

- سردرد ناشی از ضربه;

- سردرد ناشی از عادات ماهیانه در خانم ها و سردردهای ناشی از مصرف داروهای ضد بارداری; (البته باید تذکر بدهم که این نوع سردرد خوشبختانه پس از سه یا چهار دوره مصرف دارو برطرف خواهد شد.)

- سردردهای ناشی از کمبود اکسیژن;

- سردردهای ناشی از کم خونی; (شایع ترین علت کم خونی در خانم ها، خونریزی های ماهیانه و در مردها خونریزی گوارشی است.)

- سردرد به علت مننژیت (عفونت پرده مننژ);

- سردرد ناشی از فعالیت جنسی و مقاربت، که بیش تر همراه با اضطراب است;

- سردرد ناشی از مصرف غذاهایی که با طبیعت بعضی افراد سازگار نیست و یا زیاده روی در مصرف آن ها; (خوراکی هایی مثل آجیل، نوشابه های کولادار همانند کوکاکولا و... می توانند باعث شروع برخی از سردردها بشوند.)

- سردردهای عصبی.

لطفا در مورد سردردهای عصبی توضیحاتی بفرمایید.

مشاور: این نوع سردرد شایع تر از سایر سردردها بوده و شاید 90% بیمارانی که به علت سردرد به یک متخصص اعصاب مراجعه می کنند، از سردرد عصبی رنج می برند و بسیاری از آن ها نیازمند راهنمایی های یک مشاور روان شناس هستند و بدون دارو، درمان خواهند شد.

علائم ظاهری سردردهای عصبی کدامند؟

مشاور: بعضی علائم سردردهای عصبی عبارتند از:

- سنگینی تمام سر و جمجمه;

- دردهای پخش شده ای که به تدریج در پشت چشم ها و قسمت تحتانی و زیرین سر جا می گیرند;

- احساس حرارت و گرمی، احساس مور مور کردن و یا احساس دردهای نامشخص در سر;

- گاهی با احساس خالی بودن سر، تمرکز و تفکر و دقت دشوار می شود و قبل از شروع دردها فرد دچار خلا حافظه ای می شود و...

لطفا اشاره ای مختصر به علل این نوع سردردها بفرمایید.

مشاور: الف) دوره های بحران عاطفی در زندگی;

هرگونه تغییری در زندگی که برای فرد غیر منتظره باشد و فرد توان مواجه شدن با آن را نداشته باشد، می تواند به عنوان یک بحران به حساب آید و کشمکش های روانی، عاطفی را در فرد به وجود آورد; مثلا تغییر در محیط زندگی، تغییر محل سکونت، تغییر شهر یا کشور و از همه مهم تر هر عاملی که موجب ضربه عاطفی گردد از قبیل: از دست دادن عزیزی، یا شیئ مورد علاقه، نزاع خانوادگی، طلاق، برکناری از کار و... همه یک نوع بحران عاطفی را ایجاد می کنند و عامل سردرد خواهند بود.

ب) اضطراب;

اضطراب به زبان ساده نوعی دلهره است که به دنبال بروز حادثه ای در زندگی روزمره به وجود می آید و درفرد حالت ضعف و ناتوانی را به دنبال دارد که در این حالت بروز سردرد حتمی است.

ج) حالات ناتوانی و درماندگی;

برای مثال بی خوابی زیاد و کوفتگی حاصل از کار، درماندگی ایجاد می کند و اگر فرد نتواند استراحت و خواب شبانه را به دست آورد، دچار سردرد می شود. در بسیاری از خانم ها این حالت - ناتوانی - از زمان یائسگی شروع می شود; زیرا در این دوره خود را از لحاظ جسمی و فیزیکی با سابق متفاوت می بیند و احساس ناتوانی می کند و عاقبت آن سردرد خواهد بود.

د) مسؤولیت و اشتغال فکری;

تمامی افرادی که به نحوی مسؤولیت و اشتغال فکری دارند و احساس می کنند که باید این مسؤولیت را به خوبی انجام دهند ولی از طرفی گرفتار خستگی جسمی زیادی هستند و یا شرایط موجود همراهی نمی کند، مبتلا به سردرد عصبی می شوند; مثلا دانشجویانی که خود را برای شرکت در امتحانات حاضر و آماده می کنند و یا تاجرانی که سفارش عمده ای از کالا دریافت داشته اند، جزء این گروه هستند.

برای درمان سردرد چه توصیه هایی می فرمایید؟

مشاور: مهم ترین اصل بهبودی این است که بیمار آرام شده و به معالجه خود مطمئن باشد. کسانی که از سردردهای عصبی رنج می برند باید بدانند که در واقع این دردی است که آن ها به تنهایی مسؤول رفعش می باشند.

برای بهبود سردردهای روانی دستورات اساسی زیر سودمند است:

1- بیمار باید هر چه بیش تر بخوابد;

2- تمام اقدامات را برای ایجاد آرامش و نبودن سر و صدا در محیط خود به عمل آورد و از محل های پر سر و صدا اجتناب کند;

3- حتی المقدور از کشیدن سیگار و دیگر دخانیات خودداری کند;

4- با تمرین تنفس های عمیق، اکسیژن بیش تری وارد ریه های خود کند و هوای مرده را خارج سازد;

5- به جای استفاده روزمره از اتومبیل برای رسیدن به محل کار، گاهی پیاده روی کند;

6- به جای این که مساله ای را به صورت اشتغال فکری در گوشه ای از مغز خود نگاه دارد، در صورت لزوم ده دقیقه ای وقت صرف کند تا یک مساله خصوصی یا کاری که اشتغال جدیدی را ایجاد نمی کند حل کند;

7- گرفتاری های کوچک روزمره خود را به میزان صحیح خودشان کاهش دهد;

8- برای این که بدون ناراحتی و اضطراب بر سر قرار خود برسد، زودتر برخیزد و زودتر حرکت کند. و یکی از عوامل ایجاد سردرد را حذف کند;

9- از تغذیه کافی و مناسب استفاده کند و بر مقاومت بدن خود بیفزاید.

10- برای حل مشکلات خود به مشاور و روان شناس مورد اعتماد خود مراجعه کند و به دستورات ارائه شده عمل نماید.